Historia szkoły w Starym Folwarku
do 1990 roku

Autorką pracy jest mgr Bożena Omiljanowicz

W pracy przedstawiłam dzieje szkoły im. Marii Konopnickiej w Starym Folwarku na tle przemian społecznych i politycznych od połowy XIX wieku do czasów współczesnych. Ponieważ jest to pierwsza monografia szkoły, pracę pisałam w oparciu o źródła archiwalne, ale  starałam się też uwzględnić relacje świadków i zapisy z kronik szkolnych. Niewątpliwie nie dotarłam do wszystkich źródeł i w związku z tym są obszary, które w przyszłości wymagają zbadania i analizy.

Jednym z celów, jaki sobie postawiłam, było ukazanie tradycji szkolnictwa w  Starym Folwarku i jak sądzę cel ten zrealizowałam. Zależało mi na udowodnieniu, że obecnie funkcjonująca szkoła, mimo iż wybudowano ją w 1963 roku, ma swoją przeszłość w pokoleniach Polaków zamieszkujących ziemie gminy Huta, obecnie gminy Suwałki. Niewiele materiałów udało mi się zgromadzić o szkołach elementarnych, dlatego swoje wyobrażenie o szkołach w Magdalenowie, Leszczewie czy w Wysokiej Górze budowałam na treściach zawartych w opracowaniach historycznych. Cenną pomocą okazały się wspomnienia z książki „Kraina kwietnych uwroci”, natomiast żałuję, że nie zachowały się żadne inne wspomnienia bądź relacje z tego okresu. Ogromną przyjemność sprawiły mi spotkania z absolwentami szkoły międzywojennej im. Żwirki i Wigury. Dzięki rozmowom z nimi mogłam zrozumieć, jak ważna i potrzebna po latach zaborów była szkoła ucząca szacunku do tradycji, kultury i wiary; jak wiele może zachować w pamięci uczeń, jeśli nauczyciel jest dla niego autorytetem. A niewątpliwie wśród  ważnych postaci, które miały wpływ na kształt szkoły, należy wymienić panią profesorową Lityńską,  kierownika szkoły p. Kazimierza Rączkę, kierownika szkoły powojennej, pana Romualda Anuszkiewicza, czy dyrektora z lat 1971 – 1986, p. Feliksa Kubraka. Nie można nie wspomnieć o poświęceniu i wieloletniej pracy nauczycielki Anny Bućko czy Elżbiety Zaborskiej, które w trudnych warunkach po wojnie tworzyły szkołę. To, czego  nie udało mi się dokonać w pracy, to właśnie głębszej analizy sylwetek nauczycieli jako tych, którzy swoją postawą, zaangażowaniem i umiejętnościami wpływali na obraz szkoły. Niewiele uwagi poświęciłam ludziom, którzy w różnych okresach historycznych decydowali o powołaniu szkoły, o jej budowie, wyposażeniu, kadrze, budżecie.

Niewątpliwie obraz tej szkoły byłby pełniejszy, gdyby systematycznie prowadzono kroniki i przechowywano pełną dokumentację. Natomiast między rokiem 1965 a 1983 jest luka, której nie byłam w stanie odtworzyć i której nie wypełnią dane ze szkolnego archiwum.

Zdaję sobie sprawę z wielości tematów i zagadnień, których nie udało mi się ująć i omówić. Mam jednak nadzieję, że niniejsza praca rozbudzi zainteresowania uczniów przeszłością regionu, szkoły a nawet własnej rodziny.